Met de invoering van de Jeugdwet in 2015 is de verantwoordelijkheid voor de jeugdhulp en jeugdbescherming van het Rijk overgedragen naar gemeenten. Met die overgang kregen wij van het Rijk ook een veranderopgave mee. Meer dan voorheen moeten wij gezinnen aanspreken om zelf opvoed- en opgroeiproblemen op te lossen. Wij ondersteunen gezinnen alleen daarbij.
De uitvoering van de Jeugdwet blijkt voor alle gemeenten, inclusief Almere, een uitdaging. De vraag naar jeugdhulp neemt al meer dan twintig jaar toe terwijl het geld van het Rijk niet gelijk meegroeit. Met steeds meer vraag naar jeugdhulp is het voor ons lastig om op de kosten te sturen, omdat de toegang tot jeugdhulp voor een groot deel buiten gemeenten valt.
In 2020 berekende extern adviesbureau AEF dat alle gemeenten samen in Nederland ongeveer € 1,7 miljard tekort komen om de Jeugdwet goed uit te voeren. Daarna adviseerde een ‘Commissie van Wijzen’ dat het Rijk € 0,8 miljard extra aan gemeenten zou moeten geven. € 0,9 miljard zou opgelost moeten worden door het nemen van diverse maatregelen en het doorvoeren van wetswijzigingen. We hebben volgens de landelijke richtlijn 75% van het extra geld begroot.
In het regeerakkoord krijgen we veel minder extra geld voor de jeugdhulp. Tot en met 2023 wordt het advies van de commissie van wijzen gevolgd. Daarna voert het Rijk een extra bezuiniging door van € 0,5 miljard. Gemeenten krijgen hierdoor nog maar € 0,3 miljard structureel. De VNG gaat hier namens de gemeente niet mee akkoord. De VNG heeft aangegeven alle gesprekken over de transitie van de jeugdhulp op te schorten zolang het Rijk niet in gesprek gaat over de extra compensatie.
In Almere analyseerde extern adviesbureau AEF in 2020 de grote kostenstijging bij jeugdhulp. Zij gaven ons een tiental maatregelen mee om de kostenstijging te beheersen en ons beleid aan te passen. Wij voeren bijna al deze maatregelen nu al uit. Er is deels overlap tussen de maatregelen in Almere en de maatregelen die landelijk zijn voorgesteld door AEF. Wij vertellen meer over deze bezuinigingsmaatregelen in de perspectiefnota 2022 onder de tussenkop jeugdhulp zonder verblijf.
bedragen x € 1 miljoen | ||||||||||
programmaonderdeel | lasten 2022 | baten 2022 | lasten 2025 | baten 2025 | lasten 2030 | baten 2030 | lasten 2040 | baten 2040 | lasten 2050 | baten 2050 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Jeugdhulp zonder verblijf met beschikking | 48,8 | 46,9 | 51,5 | 74,1 | 100,5 | |||||
Jeugdhulp zonder verblijf zonder beschikking | 6,6 | 7,2 | 8,2 | 11,7 | 15,9 | |||||
Jeugdhulp met verblijf | 22,4 | 22,1 | 27,1 | 39,0 | 52,8 | |||||
Top specialistische jeugdhulp | 1,5 | 2,0 | 2,5 | 3,6 | 4,9 | |||||
Jeugdbescherming en reclassering | 4,9 | 4,6 | 5,7 | 8,2 | 11,1 | |||||
Aanpak kindermishandeling en huiselijk geweld | 2,1 | 2,0 | 2,4 | 3,5 | 4,7 | |||||
Apparaatskosten jeugdhulp & jeugdbescherming | 2,4 | 0,8 | 2,3 | 0,7 | 2,8 | 0,9 | 4,0 | 1,2 | 5,5 | 1,7 |
Gemeentefonds jeugdhulp | 9,9 | 9,9 | 10,7 | 12,0 | 12,7 | |||||
Toegang en regie | 3,1 | 2,4 | 2,9 | 4,2 | 5,7 | |||||
Onderzoek & Innovatie | 3,6 | 0,1 | 0,2 | 0,3 | 0,4 | |||||
totaal | 95,4 | 10,7 | 89,7 | 10,6 | 103,3 | 11,6 | 148,6 | 13,2 | 201,5 | 14,4 |